Бат-Ирээдүй

Хайх

Ж.БАТ-ИРЭЭДҮЙ: "CV (Си Ви) хэрхэн бичих вэ?"

Энэ бол зөвлөгөө шүү. Одоо Монголд аливаа ажил төрлийн зар ялангуяа жаахан гайгүй ажлын зарлал дээр төрийн албан хаагчийн анкет буюу бидний хэлж заншсанаар нэгдүгээр маягт гэхээсээ илүү CV –гээ хавсаргана уу хэмээн дурдах нь их боллоо. Ялангуяа гадаад орнуудтай хамтарсан байгууллага, компани, элчин сайдын яамд, олон улсын байгууллагууд ийм шаардлага тавидаг нь олон улсын жишиг юм. 
Ажил олох, ажлаа солих, өөрийнхөө хүссэн ажилд ороход Си Ви хамгийн чухал. Бидэнд Си Ви хийж бичиж байсан туршлага дутмаг. Голдуу дээр дурдсан анкетаар болгочихдог байлаа. Сүүлийн үед залуучууд си ви яаж хийж бичих вэ хэмээн их асуух боллоо. Тийм учраас энэ товч зөвлөмжийг блогтоо тавиж байна.
Энэ Си Ви гэдэг нь латин хэлний curriculum vitae (CV) буюу таны амидралын замнал гэсэн шүү утгатай үгийн товчлол бөгөөд монголоор хувь хүний товч намтар гэж орчуулж болох юм. Энэ бол хүний боловсрол, мэргэжил, амидралын хураангуй толь юм. Англи хэлээр товч намтар гэдэг юмыг манайхан шиг хэн дуртай нь дэвтэрийн гол цаасан дээр хаа хамаагүй бичээд өгч болдоггүй. Яаж бичих, хэрхэн бичих, юуг анхаарах нь ерөнхий чиг журам, өөрийн гэсэн хэв маягтай. Үүнээс үүдээд бид “Таны CV англи хэлээр”, “CV хэрхэн бичих вэ” гэсэн хоёр ч ном гаргасан. Номын дэлгүүрүүдээр одоо ч байгаа. Харин энд бид маш товч базаж бичих санаа байна. Ер нь си ви бичих бэлэн загвар байдаг. Тэр загварыг олж аваад хийхэд болчихно. Харин дотор нь юу бичих нь таны хэрэг. Англи хэлний ихэнхи тайлбар толины ард хавсралтаар хийсэн байдаг. Манайд хэвлэгдсэн Oxford English-Mongolian Dictionary (2006) толийн ард ганц хоёр загвар байна. 
Си Ви-г бичихдээ аливаа бичиг баримтад тавигддаг энгийн байх, тодорхой байх, товч байх үндсэн гурван зарчмыг баримтлана. 
Аливаа си ви үндсэн долоон хэсэгтэй. Үүнд:
1 Хувийн мэдээлэл: овог нэр, төрсөн он, сар, өдөр, үндэс угсаа, гарал үүсэл, хаяг, утасны дугаарууд гэх мэт.
2 Боловсрол: Таны сурсан бага, дунд, их сургууль, коллеж, курс, он жил, мэргэжил, мэргэшил, ур чадвар, эрдмийн зэрэг, цол, шагнал.
3 Ажлын түүх: ажиллаж байсан газрын нэрс, хаяг, дарга даамлын нэр, хийж байсан ажил төрлийн үүрэг, хариуцлага, ажилд гаргасан элдэв амжилт, онцлог, алдар гавияа.
4 Бусад чадварууд: Таны авияас чадвар, онцлог
5 Сонирхол: Таны хобби, спортын төрөл гэх мэт.
6 Нэмэлт мэдээлэл: бусад авияас чадвар, шагнал урамшил, алдар гавияа, өргөдөл гаргаж буй ажилтай холбоотой нэмэлт зүйлс.
7 Тодорхойлолт: Таныг хувь хүний төдийгүй алба ажлын хувьд маш сайн мэддэг ямар ч үед “цээжээрээ” хамгаалж чадах хоёроос гурван хүний овог, нэр, хаяг, утас й-мэйл гэх мэт.
Дарааллын хувьд ч иймэрхүү ерөнхий дэс дараатай. Си ви-г яг тэгэж хийнэ гэсэн жор байхгүй ч ерөнхий чиг баримжаа иймэрхүү. Хүний ажил, амидралын зам мөр өөр өөр, хувь хүн болгон болгон өөр өөр ертөнц юм болохоор си ви ч тийм байхаас өөр замгүй. Угаасаа тухайн хүнийг толинд харж байгаа юм шиг л харуулах учир зорилготой болохоор тэнд юу бичнэ таныг тэгэж л хүлээж авч, үнэлнэ гэсэн үг. Нөгөө үг нь зүрхээ хэлээд өгнө гэдэгтэй яг ижил. Тийм учраас хамаг л байдаг сайн сайхан бүхнээ бичээд азаа үзэхээс өөр арга байхгүй. Саар зүйлээ сайн далдалж, сайн сайхан бүхнээ товойлгон харуулж хийх хэрэгтэй. 
Өөрийгөө хэрхэн илэрхийлж тодорхойлохоос хөдөлмөрийн зах зээлийн амжилт шалтгаална. Мэдээж сайн Си Ви сайхан амжилт авчирна. Нэмж үзэхийг хүсвэл дээрх номыг олж харна уу. Номын дэлгүүрүүдээр зарж байгаа.